Đối với đồng bào M’nông, hoa văn không thể thiếu trong các vật dụng hàng ngày

Đối với đồng bào M'nông, hoa văn không thể thiếu trong các vậtdụng hàng ngày cũng như động tác cộng đồng. Đó là các hình tượng như mặt trời,hạt lúa, hình người, hình thú… và được thể hiện rõ nét nhất trên trang phục, bồlúa, cây nêu trong đại hội, trang trí nhà cửa, nhà mồ…

Dễ thấy nhất là hoa văn thể hiện ở bộ áo váy của phụ nữ với hìnhhọa cầu kỳ và màu sắc tươi sáng hơn. Cách trang trí trên trang phục chính là yếutố ủng hộ đắc lực cho không gian sinh tồn, làm phổ biến lên những đường nét cụthể sinh động trong cuộc sống. Trang phục được đồng bào thêu dệt từ những quanniệm, tín ngưỡng… thể hiện rõ qua cách bố trí màu sắc, hình thù lấy từ thiênnhiên như màu xanh là màu của đất trời- đồi núi sông; màu đen tượng trưng cho đấtđai;màu đỏ tượng trưng cho sự dũng cảm,sức mạnh siêu nhiên, khát vọng tình yêu; còn màu vàng là của ánh sáng… Nhữngchi tiết hoa văn được bố trí theo sọc ngang của trang phục là những hình tamgiác nối kết lồng ghép vào nhau và được điểm xuyết bằng hình ảnh chim, thú, cỏcây hoặc những hình ảnh sinh hoạt cộng đồng. Ngoài ra, trên trang phục thổ cẩmcủa người M'nông còn được trang trí bằng những hình mẫu tự La tinh có cấu trúccân đối, hoặc là những con số.

Xem thêm : Thu nhoi bong hinh con Trau Maison Chance

Còn trong sinh hoạt cộngđồng ở các đại hội thì hoa văn được tạo dựng tập trung ở cây nêu. Theo đó, Hoavăn trên cây nêu được trình bày khá bài bản với gam màu trắng, đỏ và đen vớinhững hình khối chạy dọc cây nêu tạo nên sự uy nghi, linh thiêng của đại hội.Đầu ngọn cây nêu thường được kết những cánh chim, khúc tre ngắn với ý nghĩathông tin cho tổ tiên về dự đại hội của bon làng. Hoa văn còn thể hiện trongviệc trang trí nhà cửa. Ngôi nhà người M'nông thường được chỉ dẫn kiểu 4 mái,cửa vào nhà mở ở đầu hiên trái tạo nên sự ấm cúng, kín đáo của ngôi nhà. Kiểutrang trí hoa văn trên nhà thường mang hình dáng của những dòng sông, con bướm,hòn đá vì họ quan niệm rằng con người vốn sinh ra từ nước, đá và con bướm.Ngoài ra, các vật dụng trong sinh hoạt hàng ngày như rìu, ché rượu cần… cũngđược chạm trổ những đường nét hoa văn rất đẹp.

Đối với người M'nông thì nhà mồ có 1 ý nghĩa tâm linh thiêngliêng. Do đó, hoa văn được thể hiện hết sức đặc biệt qua cách trang trí nhà mồ.Đó là những hoa văn được chạm trổ khá kỳ công trên các chất liệu gỗ theo kiểunhà ở mang các hình khối như búp sen, các con rùa,voi, sóc… được thể hiện haimàu đặc trưng đen và đỏ với chi tiết đường nét được gọt đẽo kỳ công, phản ánhsự phồn thực của cuộc sống, sự sinh thành, tái sinh kiếp người qua nhân sinhquan của tộc người M'nông.

Xem thêm : Moc khoa hinh con Rua Nhà May Mắn

độc nhất vô nhị, rộng lớn là vậy; tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau màloại hình văn hóa nói trên ngày càng bị mai một. Những 5 qua, nhằm lưu giữ vàphát huy quý giá hoa văn của đồng bào M'nông, các cấp các ngành trong tỉnh đãcó nhiều nỗ lực, nhất là ngành nền văn hóa. Thông qua việc thực hiện Đề án "Bảo tồnlễ hội, hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ M'nông" ngành đã thực hiện việc khôiphục lại nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào M'nông. Nhờ đó, mà nhiềuphụ nữ M'nông đã được truyền nghề. Đặc biệt, với việc khôi phục các sự kiện,nhiều hoa văn đã được lưu giữ như: cây nêu, nhà ở truyền thống… Mặc dù có nhiềunỗ lực, song việc lưu giữ hoa văn M'nông chưa thật sự bền vững bởi những nghềthủ công của đồng bào chưa tìm được "đầu ra" thích hợp. Trong lịch trình tới,được sự đầu tư của Bộ văn hóa Thể thao và du lịch với dự án "Khôi phục làngtruyền thống", ngành sẽ xây dựng 1 số làng văn hóa kết hợp với tiến bộ dulịch trên địa bàn để tạo việc làm cũng như tiêu thụ đặc sản thủ công cho bàcon nhằm giữ gìn 1 cách bền vững.